Được xuất bản vào ngày 4 tháng 6 năm 2025
Chỉ cần dùng L. reuteri dưới dạng viên nang vài ngày có đủ không – hay sữa chua lâu dài có ý nghĩa hơn?
Câu hỏi liệu có thể chỉ dùng Limosilactobacillus reuteri vài ngày dưới dạng viên nang và từ đó thay đổi lâu dài trong ruột hay không thường được đặt ra. Dưới đây là những sự thật khoa học quan trọng nhất về vấn đề này:
1. Cư trú tạm thời, không định cư lâu dài
Khác với nhiều người nghĩ, L. reuteri không cư trú lâu dài trong ruột khi được uống vào. Nhiều nghiên cứu cho thấy ngay cả các chủng probiotic có độ dung nạp và hiệu quả cao cũng thường chỉ đi qua ruột tạm thời miễn là được bổ sung đều đặn. Khi ngừng dùng, số lượng vi khuẩn có thể phát hiện được sẽ biến mất trong vài ngày đến vài tuần (Walter et al., 2018; Derrien & van Hylckama Vlieg, 2015).
Điều này một phần do ở người trong các xã hội phương Tây, các ngách sinh thái ban đầu dành cho vi khuẩn này đã bị mất đi do chế độ ăn hiện đại, thuốc men (đặc biệt là kháng sinh) và tiêu chuẩn vệ sinh (Blaser, 2014). Việc định cư lâu dài dưới những điều kiện này rất hiếm khi xảy ra.
Chỉ dùng viên nang vài ngày thường không đủ. Quan trọng là phải bổ sung liên tục, giống như một cây cần được tưới nước đều để phát triển.
2. Viên nang so với sữa chua – khác biệt về hiệu quả và chi phí
Trong khi viên nang L. reuteri là lựa chọn tiện lợi, sữa chua tự làm có nhiều lợi thế:
- Chi phí: Từ một viên nang có thể lên đến 20 phần sữa chua nhờ lên men. Điều này làm cho sữa chua rẻ hơn đáng kể – đặc biệt khi dùng hàng ngày.
- Liều lượng: Sữa chua chứa số lượng vi khuẩn cao hơn nhiều so với một viên nang đơn lẻ. Nghiên cứu cho thấy hiệu quả probiotic thường phụ thuộc vào liều lượng (Ouwehand et al., 2002).
- Các chất chuyển hóa bổ sung: Quá trình lên men tạo ra các chất postbiotic như axit béo chuỗi ngắn, vitamin nhóm B hoặc peptide sinh học, có thể tăng cường sức khỏe thêm nữa (Wegh et al., 2019).
Tỷ lệ sống sót của Probiotic trong dạ dày: Viên nang so với sữa chua
Thách thức cho Probiotic trong dạ dày
Dạ dày người với độ pH axit (khoảng 1,5 đến 3,5) là rào cản lớn đối với probiotic uống vào. Nhiều chủng probiotic nhạy cảm với axit này và có thể bị bất hoạt trong quá trình đi qua dạ dày.
Tỷ lệ sống sót trong viên nang probiotic
Một nghiên cứu đã khảo sát khả năng kháng chịu của các probiotic thương mại dưới điều kiện mô phỏng dạ dày. Kết quả cho thấy nhiều sản phẩm, đặc biệt không có lớp phủ chống axit dạ dày, có tỷ lệ sống sót thấp. Một số sản phẩm giảm số lượng vi khuẩn sống đến 3 log sau 90 phút trong môi trường axit (pH 2), tương đương giảm 1.000 lần.
Nghiên cứu khác xác nhận nhiều viên nang probiotic không có cơ chế bảo vệ đặc biệt không đủ kháng axit dạ dày và mật, làm giảm hiệu quả của chúng.
Tỷ lệ sống sót trong sản phẩm sữa lên men như sữa chua
Ngược lại, các sản phẩm sữa lên men như sữa chua tạo ra môi trường bảo vệ cho vi khuẩn probiotic. Một nghiên cứu cho thấy các chủng probiotic trong sữa chua có tỷ lệ sống sót cao hơn khi đi qua dạ dày. Điều này được giải thích bởi khả năng đệm của protein sữa và các thành phần khác trong sữa chua, làm tăng pH dạ dày và giảm tác động của axit.
Thêm vào đó, sự kết hợp probiotic với sản phẩm sữa cải thiện đáng kể tỷ lệ sống sót so với nước. Trong một nghiên cứu, một số chủng Lactobacillus sống sót trong sữa tốt hơn đến 197% so với trong nước.
Tỷ lệ sống sót của vi khuẩn probiotic trong quá trình đi qua dạ dày rất quan trọng cho hiệu quả của chúng trong ruột. Nghiên cứu cho thấy sản phẩm sữa lên men như sữa chua tạo môi trường bảo vệ, làm giảm tác động axit dạ dày và tăng tỷ lệ sống sót của probiotic. Ngược lại, nhiều viên nang probiotic, đặc biệt không có lớp phủ chống axit, có tỷ lệ sống sót thấp hơn.
Do đó, việc tiêu thụ đều đặn sữa chua probiotic có thể là phương pháp hiệu quả hơn để tận dụng lợi ích của vi khuẩn probiotic.
3. Hiệu quả lâu dài cần sử dụng lâu dài
Nhiều tác dụng tích cực đã được ghi nhận của L. reuteri, như sản xuất Oxytocin, khối lượng cơ, giấc ngủ hoặc tâm trạng, chỉ xuất hiện trong các nghiên cứu sau vài tuần dùng hàng ngày. Hiệu quả không chỉ dựa trên cư trú ngắn hạn mà còn dựa trên tương tác liên tục của vi khuẩn với hệ miễn dịch, hệ thần kinh ruột và các trục hormone (Varian et al., 2016; Poutahidis et al., 2013).
Tóm tắt:
- Dùng viên nang L. reuteri vài ngày không đủ vì chủng này thường không định cư lâu dài trong ruột.
- Để có hiệu quả bền vững cần bổ sung đều đặn.
- Sữa chua tự làm hiệu quả hơn, rẻ hơn và chứa các chất bổ sung có lợi cho sức khỏe.
- Các tác dụng tích cực thường chỉ xuất hiện sau khi dùng liên tục trong nhiều tuần.
Nguồn:
- Blaser MJ (2014). Missing Microbes. Henry Holt.
- Derrien M & van Hylckama Vlieg JET (2015). Fate, activity, and impact of ingested bacteria within the human gut microbiota. Trends in Microbiology, 23(6), 354–366.
- Ouwehand AC et al. (2002). Probiotic and other functional microbes: from markets to mechanisms. Current Opinion in Biotechnology, 13(5), 483–487.
- Poutahidis T et al. (2013). Microbial symbionts accelerate wound healing via the neuropeptide hormone oxytocin. PLoS One, 8(10):e78898.
- Varian BJ et al. (2016). Beneficial bacteria inhibit cachexia. Oncotarget, 7(9), 11803–11816.
- Walter J et al. (2018). Establishing or Exaggerating Causality for the Gut Microbiome: Lessons from Human Microbiota-Associated Rodents. Cell, 174(4), 800–804.e6.
- Wegh CA et al. (2019). Postbiotics and Their Potential Applications in Early Life Nutrition and Beyond. International Journal of Molecular Sciences, 20(19), 4673.
0 bình luận